۱. مقدمه: از جهنم توسعه تا بهشت انتشار
کمتر بازی در تاریخ وجود دارد که بعد از "ریست شدن کامل پروسه ساخت" (Reboot) بتواند سالم بیرون بیاید. وقتی نینتندو در سال ۲۰۱۹ اعلام کرد که پروژه را از اول میسازد و به دست استودیوی افسانهای Retro Studios (سازندگان سه نسخه اول) میسپارد، خیلیها ناامید شدند.
اما حالا که بازی را تجربه میکنیم، میفهمیم که این بهترین تصمیم ممکن بود. Metroid Prime 4: Beyond حس یک دنباله مدرن را ندارد؛ حس یک "احیای باشکوه" را دارد. بازی به ریشههای خود وفادار مانده اما از نظر مقیاس، ده برابر بزرگتر شده است. داستان بازی دقیقاً بعد از پایان نسخه سوم و درگیری با "Sylux" شروع میشود و ساموس را به سمت شکافهای زمانی و بعدی میکشاند (دلیل نامگذاری Beyond).
۲. تحلیل فنی: جادوی سوییچ ۲ (Switch 2)
بیایید تعارف را کنار بگذاریم. دلیل اصلی که خیلی از شما این نقد را میخوانید، عملکرد سختافزاری است. این اولین بازی بزرگی (AAA) است که قدرت واقعی Switch 2 را به چالش میکشد.
۲.۱. رزولوشن ۴K و تکنولوژی DLSS نینتندو
نینتندو ادعا کرده بود که سوییچ ۲ خروجی ۴K میدهد. در تستهای ما، بازی در حالت داک (Docked) با رزولوشن داخلی ۱۴۴۰p رندر میشود و با استفاده از تکنولوژی آپاسکیلینگ اختصاصی نینتندو (که بر پایه معماری NVIDIA ساخته شده)، به ۴K ارتقا مییابد.
نتیجه؟ حیرتانگیز است. تصویر به قدری شفاف است که باورش سخت است این بازی روی یک کنسول هیبریدی اجرا میشود. لبهها کاملاً صاف (Anti-aliased) هستند و تکسچرها حتی وقتی دوربین را به آنها میچسبانید، تار نمیشوند. مهمتر از همه، بازی روی ۶۰ فریم بر ثانیه قفل شده است. حتی در شلوغترین صحنههای نبرد با باسفایتها، افت فریم مشاهده نشد.
۲.۲. ری-تریسینگ (Ray Tracing) در کنسول دستی؟
آیا بازی Ray Tracing دارد؟ بله، اما محدود و هوشمندانه.
بازتابها روی سطوح فلزی و شیشهای (مخصوصاً کلاه ایمنی ساموس) به صورت Real-time محاسبه میشوند. وقتی وارد محیطهای بارانی میشوید، قطرات آب و بازتاب نور نئون روی زمین خیس، گرافیکی در سطح PS5 و Xbox Series X ارائه میدهد. البته این ویژگیها در حالت "دستی" (Handheld) کمی کاهش مییابند تا مصرف باتری مدیریت شود، اما روی تلویزیون، تجربه بصری کامل است.
۲.۳. وضعیت بازی روی سوییچ قدیمی (OLED)
اگر هنوز سوییچ قدیمی دارید، خبر خوب و بد برایتان داریم.
خبر خوب: بازی اجرا میشود و کامل است.
خبر بد: تفاوت گرافیکی "نسلی" است. روی سوییچ ۱، رزولوشن به ۹۰۰p (در حالت داک) و ۷۲۰p (دستی) کاهش مییابد. تکسچرها تارتر هستند، سایهها کیفیت پایینتری دارند و خبری از Ray Tracing نیست. فریمریت هم روی ۳۰ قفل شده است (برخلاف ۶۰ فریم نسخه جدید). بازی همچنان زیباست، اما اگر میخواهید تجربه واقعی Prime 4 را داشته باشید، این بازی دلیل موجهی برای ارتقا به سوییچ ۲ است.
۳. گیمپلی: بازگشت پادشاه سبک "جستجوگر"
متروید پرایم یک شوتر اول شخص معمولی (FPS) نیست؛ نینتندو آن را First Person Adventure مینامد. تمرکز بازی بر "اکتشاف" است نه فقط شلیک کردن.
۳.۱. اسکنر جدید و روایت محیطی
مکانیک "اسکن وایزور" (Scan Visor) برگشته و پیچیدهتر شده است. حالا میتوانید لایههای مختلف اجسام را اسکن کنید (مثل اشعه ایکس). داستان بازی از طریق دیالوگ گفته نمیشود؛ بلکه شما با اسکن کردن کتیبهها، کامپیوترهای دشمن و فسیلهای موجودات، پازل داستان را در ذهن خود میچینید. این سبک روایت، حس تنهایی و انزوای ساموس را به شدت تقویت میکند.
۳.۲. سیستم مبارزات و ترکیب بیمها (Beams)
سیستم مبارزه سریع، روان و تاکتیکی است. شما دیگر نیازی ندارید برای تغییر اسلحه وارد منو شوید. با استفاده از دکمههای جدید پشت دسته سوییچ ۲، میتوانید آنی بین Fire Beam، Ice Beam و اسلحه جدید Void Beam سوییچ کنید.
دشمنان هوش مصنوعی بالایی دارند. اگر مدام از یک نوع تیر استفاده کنید، آنها خودشان را تطبیق میدهند و مقاوم میشوند. این شما را مجبور میکند خلاق باشید و از تمام ابزارهای خود استفاده کنید.
۴. داستان و شخصیتها: سایلوکس کیست؟
برای کسانی که نسخههای فرعی کنسول DS (Metroid Prime Hunters) را بازی نکردهاند، شخصیت منفی اصلی این بازی یعنی Sylux شاید کمی گنگ باشد. اما نینتندو در این بازی سنگتمام گذاشته است.
سایلوکس یک جایزه بگیر فضایی مرموز است که نفرتی عمیق از "فدراسیون کهکشانی" (Galactic Federation) و شخص ساموس آران دارد. او از تکنولوژیهای دزدیده شده فدراسیون و سلاحهای غیرقانونی استفاده میکند.
در Beyond، داستان بسیار شخصیتر شده است. ما بالاخره میفهمیم چرا سایلوکس از ساموس متنفر است. بازی از طریق فلشبکهای قابل بازی (Playable Flashbacks)، گذشته تاریک ساموس و رابطه او با Chozo (نژاد باستانی پرنده-مانند) را واکاوی میکند. روایت بازی نسبت به نسخههای قبل که "سکوت محض" بود، سینماییتر شده و کاتسینهای Real-time با کیفیت بالا، حفرههای داستانی ۸ ساله را پر میکنند.
۵. کنترل و حسگرها: تجربه Dual Sense نینتندو
یکی از بزرگترین تغییرات سوییچ ۲، کنترلرهای جدید آن است. بازی Metroid Prime 4 به بهترین شکل از قابلیتهای Haptic Feedback (بازخورد لرزشی دقیق) استفاده میکند.
وقتی شلیک میکنید، لگد اسلحه را در تریگرها حس میکنید. وقتی باران میبارد، لرزشهای ریز و سوزنی روی دسته حس میشود. حتی وقتی ساموس دستش را روی دیوار میگذارد تا اسکن کند، جنس سطح (فلز سرد یا سنگ زبر) از طریق لرزش منتقل میشود.
موشن کنترل (Gyro Aiming): نینتندو سیستم نشانه گیری حرکتی را هم حفظ کرده است. اگر از طرفداران نسخه Wii یا Metroid Prime Remastered هستید، میتوانید با تکان دادن دسته، نشانهگیری دقیقتری داشته باشید. ترکیب آنالوگ برای چرخش دوربین و ژیروسکوپ برای هدشات کردن دشمنان، همچنان بهترین روش کنترل بازیهای شوتر روی کنسول است.
۶. طراحی مراحل: هزارتویی که عاشقش میشوید
سبک "مترویدوانیا" (Metroidvania) یعنی شما بارها به محیطهای قبلی برمیگردید (Backtracking) تا با قابلیتهای جدید، درهای بسته را باز کنید.
در Prime 4، طراحی مراحل (Level Design) شاهکار است. سیارهها به هم متصلاند و به لطف SSD پرسرعت سوییچ ۲، دیگر خبری از آن "آسانسورهای طولانی" یا "درهایی که دیر باز میشدند" (برای مخفی کردن لودینگ) نیست. جابجایی بین مناطق تقریباً آنی است.
تنوع محیطی از جنگلهای سمی بنفشرنگ گرفته تا آزمایشگاههای فضایی متروکه و غارهای زیر آب، باعث میشود چشم شما هرگز خسته نشود.
۷. صداگذاری و موسیقی: سمفونی تنهایی
کنجی یاماموتو (Kenji Yamamoto)، آهنگساز افسانهای سری، بازگشته است. موسیقی بازی ترکیبی از سینتسایزرهای الکترونیک مرموز و کُرالهای حماسی است.
صدای محیطی (Ambience) به قدری دقیق کار شده که پیشنهاد میکنیم حتماً با هدفون بازی کنید. صدای برخورد قطرات باران به کلاه ساموس، صدای نفسهای او در محیطهای کماکسیژن و صدای قدمهای فلزی روی سطوح مختلف، غوطهوری (Immersion) را به صد میرساند.
۸. مقایسه با رقبا: متروید در برابر Doom و Halo
سوال مهم اینجاست که در بازاری که پر از شوترهای سریع مثل Doom Eternal و شوترهای داستانی مثل Halo Infinite است، جایگاه متروید کجاست؟
باید گفت Metroid Prime 4 اصلاً سعی نمیکند شبیه آنها باشد. ریتم بازی کندتر، متفکرانهتر و اتمسفریکتر است.
- در Doom شما مدام در حال دویدن و کشتن هستید (Run & Gun).
- در Halo شما در میدانهای نبرد باز با وسایل نقلیه میجنگید.
- اما در Metroid، شما یک کارآگاه فضایی هستید. شما وارد یک اتاق میشوید، نه برای اینکه همه را بکشید، بلکه برای اینکه بفهمید "چطور باید از اینجا رد شد؟".
۹. جمعبندی و امتیاز نهایی
بازی Metroid Prime 4: Beyond فقط یک بازی خوب نیست؛ یک "کلاس درس" است که نشان میدهد چطور باید یک فرنچایز کلاسیک را مدرن کرد بدون اینکه روحش را فروخت.
این بازی دقیقاً همان "System Seller" (سیستمفروش) است که نینتندو برای لانچ سوییچ ۲ نیاز داشت. اگر سوییچ ۲ دارید، نخریدن این بازی جرم است. اگر سوییچ ۱ دارید، بازی همچنان ارزشمند است، اما بدانید که دارید نیمی از شکوه بصری آن را از دست میدهید.
نقاط قوت:
- گرافیک خیرهکننده ۴K/60fps روی Switch 2
- داستان درگیرکننده با محوریت شخصیت منفی Sylux
- طراحی مراحل بینقص و پاداشدهنده
- اتمسفر و صداگذاری شاهکار
- استفاده عالی از ویژگیهای کنترلر جدید
- افت کیفیت محسوس روی Switch 1 (که قابل درک است)
- برخی پازلهای محیطی ممکن است برای تازهواردها گیجکننده باشد
