۱. مقدمه: پاسخ انویدیا به ندای نسل آینده
امروز صبح (۹ دسامبر ۲۰۲۵)، دنیای گیمینگ با تریلر GTA VI لرزید. گرافیک خیرهکننده بازی، فیزیک آب و هوش مصنوعی پیشرفته، یک سوال بزرگ را در ذهن پیسیگیمرها ایجاد کرد: "چه سیستمی قرار است این هیولا را اجرا کند؟"
هنوز چند ساعت از این سوال نگذشته بود که انویدیا پاسخ را روی میز گذاشت. اگرچه رونمایی کامل در CES 2026 انجام میشود، اما انویدیا رسماً وجود نسل بعدی کارتهای گرافیک خود با اسم رمز "Blackwell" و پرچمدار آن، GeForce RTX 5090 را تأیید کرد. این یک همزمانی تصادفی نیست؛ این پیامی است که سختافزار لازم برای اجرای "گرانترین بازی تاریخ" در راه است.
۲. معماری Blackwell: زیر کاپوت چه خبر است؟
۲.۱. جهش به ۳ نانومتر
بعد از موفقیت معماری "Ada Lovelace" (سری RTX 40)، انویدیا برای نسل جدید به سراغ پیشرفتهترین تکنولوژی ساخت تراشه رفته است. طبق تأییدیه امروز، پردازندههای گرافیکی سری ۵۰ بر پایه لیتوگرافی ۳ نانومتری (N3) شرکت TSMC ساخته میشوند.
چرا این مهم است؟ کوچکتر شدن ترانزیستورها به معنی جا دادن قدرت پردازشی بسیار بیشتر در همان فضای فیزیکی، و مهمتر از آن، افزایش بهرهوری انرژی است. هرچند، همانطور که خواهیم دید، "کممصرف بودن" در مورد مدل ۵۰۹۰ صدق نمیکند!
۲.۲. چیپ GB202
قلب تپنده RTX 5090، چیپ سیلیکونی غولپیکری به نام GB202 است. گزارشهای فنی نشان میدهد که انویدیا در این چیپ، تمرکز ویژهای روی هستههای RT (برای ریتریسینگ) و هستههای Tensor (برای هوش مصنوعی و DLSS 4.0) داشته است تا بتواند بار سنگین بازیهای نسل جدید را تحمل کند.
۳. مشخصات فنی RTX 5090: اعداد ترسناک
بر اساس اطلاعات منتشر شده و تحلیلهای موثق، مشخصات RTX 5090 چیزی فراتر از یک جهش نسلی عادی است. این کارت برای کسانی ساخته شده که کلمه "سازش" در تنظیمات گرافیکی را نمیشناسند.
۳.۱. حافظه انقلابی: GDDR7 وارد میشود
بزرگترین تغییر، در بخش حافظه ویدیویی (VRAM) است. RTX 5090 اولین کارت گرافیک مصرفی جهان خواهد بود که از استاندارد جدید GDDR7 استفاده میکند.
- ظرفیت: احتمالاً ۳۲ گیگابایت (افزایش نسبت به ۲۴ گیگابایت در ۴۰۹۰).
- رابط حافظه (Bus Width): بازگشت شکوهمند به رابط عریض ۵۱۲ بیتی.
- پهنای باند: ترکیب GDDR7 و رابط ۵۱۲ بیتی، پهنای باندی نزدیک به ۱.۵ ترابایت بر ثانیه را فراهم میکند! این یعنی لود شدن تکسچرهای حجیم بازیهایی مثل GTA VI در کسری از ثانیه.
۳.۲. مصرف برق: نیروگاه هستهای خانگی
قدرت عظیم، هزینه دارد. شایعات اولیه حاکی از آن است که TGP (توان مصرفی کل گرافیک) برای RTX 5090 ممکن است به عدد سرسامآور ۵۰۰ تا ۶۰۰ وات برسد.
این یعنی اگر قصد خرید این کارت را دارید، باید به فکر یک منبع تغذیه (PSU) جدید با استاندارد ATX 3.1 و حداقل توان ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ وات باشید. همچنین سیستم خنککننده این کارت احتمالاً عظیمالجثه خواهد بود و شاید ۴ اسلات کامل را در کیس اشغال کند.
۴. فاکتور GTA VI: چرا به این قدرت نیاز داریم؟
شاید بپرسید چرا کسی به ۳۲ گیگابایت VRAM نیاز دارد؟ پاسخ در تریلر امروز صبح بود.
- Path Tracing کامل: راکاستار احتمالاً در نسخه PC (که بعداً میآید)، از Path Tracing (حالت پیشرفتهتر ریتریسینگ) برای نورپردازی کل شهر وایس سیتی استفاده خواهد کرد. این تکنولوژی به شدت تشنه قدرت پردازشی است.
- هوش مصنوعی مولد: اگر شایعه استفاده از Generative AI برای دیالوگ NPCها درست باشد، این پردازشها به هستههای قدرتمند Tensor نیاز دارند که در ۵۰۹۰ به وفور یافت میشود.
- رویای 8K: کارت RTX 4090 دروازه ورود به 4K با فریم بالا بود؛ RTX 5090 قرار است دروازه ورود به گیمینگ 8K/60fps (با کمک DLSS) باشد.
۵. قیمت و تاریخ عرضه: واقعیت تلخ
۵.۱. قیمتگذاری
بیایید صادق باشیم؛ این کارت ارزان نخواهد بود. با توجه به استفاده از حافظههای گرانقیمت GDDR7 و چیپ عظیم ۳ نانومتری، و همچنین نبود رقابت جدی از سوی AMD در بخش پرچمداران، انویدیا دست بازتری برای قیمتگذاری دارد.
پیشبینی تکین پلاس: قیمت پایه (MSRP) احتمالاً بین ۱۹۹۹ تا ۲۴۹۹ دلار خواهد بود.
۵.۲. تاریخ عرضه
انویدیا معمولاً نسل جدید را در اواخر سال میلادی (سه ماهه چهارم ۲۰۲۵) معرفی میکند تا به تعطیلات کریسمس برسد. این زمانبندی باعث میشود تا قبل از عرضه GTA VI روی کنسولها (پاییز ۲۰۲۶)، پیسیگیمرها سختافزار لازم را در اختیار داشته باشند.
۶. جمعبندی تکین پلاس: آیا ارزشش را دارد؟
کارت گرافیک RTX 5090 محصولی برای همه نیست. این یک نمایش قدرت خالص مهندسی است برای کسانی که میخواهند لبه تکنولوژی حرکت کنند. اگر مانیتور 4K با نرخ نوسازی بالا دارید و بیصبرانه منتظر تجربه نهایی بازیهایی مثل GTA VI، Cyberpunk 2 (که در راه است) و شبیهسازهای سنگین هستید، Blackwell نامی است که باید به خاطر بسپارید. برای بقیه گیمرها؟ شاید مدلهای RTX 5080 یا 5070 گزینههای منطقیتری باشند.
نظر شما چیست؟ آیا حاضرید برای اجرای بازیها با نهایت کیفیت، به اندازه قیمت یک ماشین کارکرده برای کارت گرافیک هزینه کنید؟