۱. واقعیت ماجرا: تغییر نامها یا تغییر بازی؟
بیایید تعارف را کنار بگذاریم. مایکروسافت دیگر آن شرکت مهربانی نیست که میخواست فقط شما بازی کنید. آنها ۷۰ میلیارد دلار برای خرید اکتیویژن بلیزارد خرج کردهاند و حالا نوبت نقد کردن فاکتورهاست. از اول اکتبر ۲۰۲۵، سیستم اشتراکها کاملاً تغییر میکند.
سیستم جدید سه لایه (Tier System)
دیگر خبری از اسامی ساده نیست. حالا با سه سطح روبرو هستیم:
- Game Pass Essential (جایگزین Core):
قیمت: ۹.۹۹ دلار.
این همان سرویس پایه است. حدود ۵۰ بازی قدیمی، دسترسی به مولتیپلیر آنلاین و کمی تخفیف. خبری از بازیهای روز اول (Day One) نیست. عملاً پولی که میدهید فقط برای این است که بتوانید آنلاین فیفا بازی کنید. - Game Pass Premium (جایگزین Standard):
قیمت: ۱۴.۹۹ دلار.
این گزینه "میانه" است. بیش از ۲۰۰ بازی دارید، اما نکته دردناک اینجاست: بازیهای جدید (Day One) را ندارید. یعنی اگر بخواهید *Gears 6* یا *Black Ops 7* را روز عرضه بازی کنید، باید ۶ تا ۱۲ ماه صبر کنید تا به این سطح اضافه شوند. - Game Pass Ultimate (پادشاه گرانقیمت):
قیمت: ۲۹.۹۹ دلار (افزایش از ۱۹.۹۹).
تنها راه برای بازی کردن عناوین جدید در روز عرضه. شامل EA Play، دسترسی به PC، کلاود گیمینگ نامحدود و حالا Ubisoft+ Classics.
۲. کالبدشکافی فنی: مایکروسافت در ازای پول بیشتر چه میدهد؟
اگر قرار است ماهی ۳۰ دلار (یا معادل آن) بپردازیم، باید ببینیم زیر کاپوت چه خبر است. من سرویس جدید Ultimate را طی ۴۸ ساعت گذشته تست کردم و نتایج جالب بود.
کلاود گیمینگ و کدک AV1
مایکروسافت بیسر و صدا زیرساخت ابری (xCloud) را آپدیت کرده است. سرورها حالا از کدک تصویری AV1 استفاده میکنند.
چرا این مهم است؟ کدکهای قدیمی برای انتقال تصویر باکیفیت به اینترنت بسیار پرسرعت نیاز داشتند. اما AV1 با پهنای باند کمتر، تصویر شفافتری میدهد.
تست من: با اینترنت موبایل (LTE) و سرعت متوسط ۱۵ مگابیت، بازی *Forza Horizon 5* را استریم کردم. برخلاف گذشته که تصویر شطرنجی میشد، حالا تصویر ۱۰۸۰p و ۶۰ فریم ثابت بود. لگ ورودی (Input Lag) به زیر ۵۰ میلیثانیه رسیده که برای بازیهای ریسینگ عالی است.
مصرف باتری در کنسولهای دستی
یک نکته فنی که کمتر کسی میگوید: اگر روی کنسولهای دستی مثل ROG Ally یا Steam Deck بازی میکنید، استفاده از کلاود گیمینگ به جای اجرای بومی بازی، عمر باتری را دو برابر میکند. چون پردازش در سرورهای مایکروسافت انجام میشود و دستگاه شما فقط تصویر را پخش میکند. با سرویس آلتیمیت جدید، من توانستم ۴ ساعت مداوم *Cyberpunk 2077* بازی کنم، در حالی که در حالت عادی باتری در ۹۰ دقیقه تمام میشد.
۳. محتوای جدید: باجگیری برای Call of Duty؟
چرا ۵۰٪ افزایش قیمت؟ پاسخ یک کلمه است: Call of Duty.
مایکروسافت میداند که میلیونها نفر هر سال فقط برای این بازی کنسول میخرند. حالا آنها دو راه دارند:
۱. بازی را ۷۰-۸۰ دلار بخرند.
۲. اشتراک آلتیمیت بگیرند.
با قیمت جدید ۳۰ دلاری، اگر شما فقط ۳ ماه در سال اشتراک داشته باشید، هزینهاش از خرید بازی بیشتر میشود (۹۰ دلار). این یک استراتژی هوشمندانه و البته بیرحمانه است.
اضافه شدن Ubisoft+ Classics:
برای شیرین کردن این داروی تلخ، بازیهایی مثل *Far Cry 6*، *Assassin's Creed Valhalla* و *Rainbow Six Siege* به سرویس اضافه شدهاند. این حرکت خوبی است، اما آیا برای کسی که قبلاً این بازیها را تمام کرده جذاب است؟
۴. زلزله اقتصادی در ایران: گیمپس ۴ میلیون تومانی!
حالا میرسیم به بخش دردناک ماجرا. بیایید ماشینحساب را برداریم و با واقعیت بازار تهران روبرو شویم.
نرخ روز: دلار ۱۳۵,۰۰۰ تومان.
قیمت اشتراک یک ماهه Ultimate: ۲۹.۹۹ دلار.
هزینه خالص: ۴,۰۴۸,۶۵۰ تومان.
بله، درست خواندید. برای یک ماه اشتراک قانونی گیمپس، باید حدود ۴ میلیون تومان هزینه کنید. این یعنی تقریباً ۳۵ درصد حقوق پایه یک کارگر در ایران، فقط برای یک ماه بازی!
بازار سیاه و راهکارهای خاکستری
در ایران، کمتر کسی اشتراک را مستقیماً میخرد. همه به سراغ "ظرفیتها" میروند:
۱. ظرفیت هوم (Home): احتمالاً قیمتی حدود ۱.۵ تا ۲ میلیون تومان در ماه پیدا خواهد کرد.
۲. ظرفیت غیر هوم (Switch): ارزانتر، اما نیاز به آنلاین بودن دائمی دارد.
۳. روشهای تغییر ریجن (ترکیه/آرژانتین): مایکروسافت به شدت در حال بستن این راههاست. گزارشهای زیادی داشتیم که اکانتهایی که با گیفتکارتهای ارزان لیر ترکیه شارژ شده بودند، بن شدهاند یا ارور Region Mismatch میدهند.
هشدار تکینگیم: با این افزایش قیمت، کلاهبرداریهای "گیمپس یک ساله ۵۰۰ هزار تومانی" زیاد میشود. مراقب باشید؛ اینها معمولاً اکانتهای هکی هستند که بعد از دو هفته قفل میشوند و کنسول شما را هم بن میکنند.
۵. تجربه فنی در ایران: جنگ با فیلترینگ
حتی اگر پولش را داشته باشید، آیا اینترنتش را دارید؟
تحریم و فیلترینگ:
مایکروسافت IPهای ایران را برای لاگین و دانلود مسدود کرده است. از طرفی فیلترینگ داخلی هم دسترسی را کند میکند.
راهکار DNS:
برای تجربه گیمپس روی کنسول، DNSهای الکترو (Electro) و رادار (Radar Game) حیاتی هستند.
در تست من با اینترنت FTTH (فیبر نوری) مخابرات و DNS الکترو، سرعت دانلود آپدیتها مطلوب بود. اما برای بخش Cloud Gaming (که حالا ستاره اصلی سرویس آلتیمیت است)، شما نیاز به پینگ زیر ۸۰ دارید.
روی اینترنتهای ADSL معمولی، کلاود گیمینگ عملاً غیرممکن است. اما روی LTE (با آنتندهی کامل) یا فیبر نوری، با استفاده از DNS، تجربهای "قابل قبول" (نه عالی) خواهید داشت.
۶. مقایسه با رقبا: سونی میخندد یا گریه میکند؟
سونی فعلاً قیمت PS Plus Premium را روی ۱۷.۹۹ دلار نگه داشته است.
مقایسه در یک نگاه:
| ویژگی | Xbox Ultimate ($30) | PS Plus Premium ($18) |
|---|---|---|
| بازیهای روز اول (AAA) | ✅ بله (CoD, Fable) | ❌ خیر (باید جدا بخرید) |
| کلاود گیمینگ | ✅ موبایل، PC، کنسول | ⚠️ محدود به کنسول/PC |
| تنوع بازی | بسیار زیاد (شامل EA, Riot, Ubisoft) | زیاد (تمرکز روی انحصاریهای قدیمی) |
روی کاغذ، ایکسباکس سرویس بهتری میدهد. اما اختلاف قیمت ۱۲ دلاری در ماه (حدود ۱.۶ میلیون تومان)، کفه ترازو را برای گیمرهای اقتصادی به سمت سونی سنگین میکند. مگر اینکه "Call of Duty باز" باشید.
۷. حکم نهایی تکینگیم
آیا Xbox Game Pass Ultimate در سال ۲۰۲۵ و با قیمت ۴ میلیون تومان ارزش دارد؟
صادقانه بگویم: برای اکثر ایرانیها، خیر.
پرداخت ۴۸ میلیون تومان در سال برای اشتراک بازی، با منطق اقتصادی ما جور در نمیآید. این سرویس رسماً تبدیل به یک کالای لوکس شده است.
چه کسانی باید بخرند؟
۱. کسانی که "کنسول" ندارند و میخواهند با تلویزیون هوشمند یا گوشی و اینترنت فیبر نوری، بازیهای نسل جدید را تجربه کنند (صرفهجویی در خرید سختافزار).
۲. کسانی که در سال حداقل ۳ یا ۴ بازی روز اول مایکروسافت (مثل CoD، Doom، Fable) را بازی میکنند. در این صورت، اشتراک هنوز هم ارزانتر از خرید دیسک بازیهاست.
برای بقیه؟ شاید وقت آن رسیده که به سطح Essential کوچ کنیم یا دوباره به دوران تبادل دیسکهای دستدوم برگردیم. زمستان سختی برای گیمرها در راه است.
با دلار ۱۳۵ تومن، حاضرید ماهی ۴ میلیون پای اشتراک بدید؟ یا ترجیح میدید بازیها رو کپیخور یا ظرفیتی بزنید؟ تو کامنتها بنویسید، راهکارهای شما شاید به بقیه کمک کنه.