مقدمه: صبح بخیر به آینده!
دوشنبه، ۲۲ دسامبر ۲۰۲۵. هفته کاری جدید میلادی آغاز شده و دنیای تکنولوژی در ۲۴ ساعت گذشته، یکی از شلوغترین روزهای تاریخ خود را سپری کرده است. اگر فکر میکردید تعطیلات کریسمس به معنای آرامش در سیلیکونولی است، سخت در اشتباهید.
امروز در «تکین مورنیگ»، با ترکیبی عجیب از اخبار طرف هستیم. از یک سو، جنسن هوانگ (Jensen Huang) روی صحنه رفته و ادعایی کرده که مهندسان شبکه را میخکوب کرده است. از سوی دیگر، ایلان ماسک با اضافه کردن زبان فارسی به هوش مصنوعی Grok، کاربران ایرانی را سورپرایز کرده است. و در لایه زیرین بازار، جنگی ۱۰۰ میلیارد دلاری بین آمازون و مایکروسافت بر سر تصاحب روح OpenAI در جریان است.
قهوه خود را بریزید و کمربندها را ببندید؛ این یک مرور خبری معمولی نیست. این تحلیل عمیق تکینگیم از فردای تکنولوژی است.
۱. انویدیا NVLink Spine: وقتی سختافزار از "اینترنت" جلو میزند
خبر اول، مربوط به غول سبز دنیای سختافزار است. انویدیا دیشب از تکنولوژی جدیدی به نام NVLink Spine رونمایی کرد. اما چرا این خبر مهم است؟
ترافیک بیشتر از کل اینترنت جهان!
جنسن هوانگ در مراسم رونمایی جملهای گفت که احتمالاً تیتر اول تمام خبرگزاریهای تکنولوژی در سال ۲۰۲۶ خواهد بود:
«این سیستم سوییچ جدید، قادر است حجم دادهای را جابجا کند که از مجموع ترافیک کل اینترنت جهانی در هر ثانیه بیشتر است.»
بیایید این جمله را هضم کنیم. کل ویدیوهای یوتیوب، کل استریمهای نتفلیکس، تمام پیامهای واتساپ و تمام دانلودهای استیم در سراسر جهان را جمع کنید؛ پهنای باند NVLink Spine از همه آنها بیشتر است.
این تکنولوژی در واقع "ستون فقرات" (Spine) دیتاسنترهای هوش مصنوعی آینده خواهد بود. تا امروز، مشکل اصلی در آموزش مدلهای هوش مصنوعی (مثل GPT-5 یا Claude 4) این بود که پردازندههای گرافیکی (GPU) سریع بودند، اما "ارتباط" بین آنها کند بود. مثل این بود که هزاران فراری داشته باشید که در ترافیک تهران گیر کردهاند.
با NVLink Spine، انویدیا عملاً ترافیک را حذف کرده است. این سیستم به ۷۲ پردازنده گرافیکی Blackwell اجازه میدهد طوری با هم کار کنند که انگار یک ابرچیپ واحد هستند. این یعنی مدلهای هوش مصنوعی که قبلاً آموزش آنها ماهها طول میکشید، حالا در چند روز آموزش میبینند. برای گیمرها، این یعنی بازیهایی با NPCهای کاملاً زنده که در لحظه فکر میکنند، خیلی زودتر از چیزی که فکر میکردیم از راه میرسند.
۲. ایلان ماسک و سورپرایز ایرانی: Grok فارسی شد
خبر دوم برای کاربران ایرانی تکینگیم بسیار جذاب است. هوش مصنوعی Grok (متعلق به شرکت xAI ایلان ماسک) که به "رک بودن" و "بدون سانسور بودن" مشهور است، در آپدیت دیشب رسماً به پشتیبانی کامل از زبان فارسی مجهز شد.
چرا Grok فارسی مهم است؟
تا پیش از این، ما ChatGPT و Claude را داشتیم که فارسی را خوب میفهمیدند، اما لحن آنها اغلب "کتابی"، "خشک" و گاهی "نصیحتگو" بود.
طبق تستهای اولیه تیم تکینگیم، نسخه فارسی Grok ویژگیهای منحصر به فردی دارد:
- لحن محاورهای: گراک میتواند با اصطلاحات عامیانه و کوچه بازاری فارسی صحبت کند.
- دسترسی زنده به X (توییتر سابق): وقتی از او درباره یک خبر داغ در ایران میپرسید، او مستقیماً توییتهای فارسی لحظهای را تحلیل میکند و پاسخ میدهد. این قابلیتی است که ChatGPT ندارد.
- آزادی بیان بیشتر: برخلاف مدلهای گوگل و OpenAI که روی برخی مباحث سیاسی یا اجتماعی حساسیت زیادی دارند و پاسخ نمیدهند، Grok با فلسفه ایلان ماسک طراحی شده و پاسخهای مستقیمتری میدهد.
این آپدیت میتواند Grok را به رقیبی جدی برای ChatGPT در بازار ایران تبدیل کند، بهخصوص برای کاربرانی که دنبال اخبار لحظهای و تحلیلهای بدون فیلتر هستند.
۳. جنگ ابرها: چک ۱۰۰ میلیارد دلاری آمازون برای OpenAI
در حالی که ما خواب بودیم، والاستریت بیدار بود. گزارشهای موثق نشان میدهد که آمازون (Amazon) در حال مذاکره برای یک سرمایهگذاری سرسامآور ۱۰۰ میلیارد دلاری در OpenAI است.
خنجر از پشت به مایکروسافت؟
تا امروز، مایکروسافت بزرگترین شریک OpenAI بود. اما به نظر میرسد "سم آلتمن" (مدیرعامل OpenAI) به دنبال استقلال بیشتر است و نمیخواهد تمام تخممرغهایش را در سبد مایکروسافت بگذارد.
اگر این معامله جوش بخورد:
۱. زیرساختهای ابری AWS آمازون میزبان بخشی از پردازشهای ChatGPT خواهد شد.
۲. رقابت بین غولهای کلود (مایکروسافت Azure، گوگل Cloud و آمازون AWS) وارد مرحله خونین میشود.
۳. OpenAI به باارزشترین استارتاپ تاریخ بشر تبدیل میشود (ارزشی فراتر از بسیاری از کشورهای جهان).
همچنین شایعاتی وجود دارد که OpenAI در حال جذب سرمایه جدید با ارزشگذاری ۷۵۰ میلیارد دلار است. برای مقایسه، این رقم بیشتر از ارزش کل شرکت تسلا یا متا در برخی مقاطع تاریخی است. آیا ما در حال تماشای یک "حباب هوش مصنوعی" هستیم یا واقعاً این تکنولوژی ارزشش را دارد؟ زمان مشخص خواهد کرد.
۴. دستیار کدنویسی Claude در گوگل کروم: پایان باگها؟
خبر بعدی برای برنامهنویسان و توسعهدهندگان وب است. شرکت آنتروپیک (سازنده مدل Claude) از یک اکستنشن انقلابی برای مرورگر کروم رونمایی کرده است.
دیباگ زنده در مرورگر
تصور کنید در حال طراحی یک وبسایت هستید و کدهایتان کار نمیکند. تا دیروز باید کد را کپی میکردید، در ChatGPT پیست میکردید و منتظر جواب میشدید.
اما با ابزار جدید Claude که مستقیماً در DevTools گوگل کروم ادغام شده است، هوش مصنوعی همزمان با شما صفحه را میبیند.
این دستیار میتواند:
۱. خطاهای کنسول (Console Errors) را در لحظه تحلیل کند.
۲. پیشنهاد دهد کدام خط از کد CSS یا JavaScript باعث به هم ریختن چیدمان سایت شده است.
۳. حتی به صورت خودکار کد اصلاح شده را بنویسد.
در کنار این، مدلهای جدیدی مثل Mistral OCR 3 (که ساعت ۱۱ امروز آموزش کاملش را میگذاریم) با نرخ دقت ۷۴٪ در خواندن دستخط و جداول، نشان میدهند که ابزارهای هوش مصنوعی از مرحله "سرگرمی" عبور کرده و به ابزارهای "تولید" تبدیل شدهاند.
۵. هشدار امنیتی: هکرها در لباس پلیس!
اما همه اخبار امروز شیرین نیست. بخش امنیتی تکینگیم (نایت تکین) گزارش میدهد که روش جدیدی از هک در حال گسترش است که حتی غولهای تکنولوژی را هم فریب داده است.
درخواستهای اضطراری جعلی (Fake EDR)
شرکتهایی مثل اپل، گوگل و متا (فیسبوک) یک پورتال مخصوص برای پلیس دارند تا در مواقع اضطراری (مثل خطر خودکشی یا آدمربایی) بدون حکم دادگاه فوراً اطلاعات کاربر را بدهند.
هکرها (به خصوص گروه Lapsus$) اکنون با هک کردن ایمیلهای پلیس در کشورهای مختلف، درخواستهای جعلی برای این شرکتها میفرستند.
«سلام گوگل، این یک وضعیت اضطراری مرگ و زندگی است. فوراً آدرس و چتهای کاربر X را بفرستید.»
و گوگل هم چون درخواست از ایمیل رسمی پلیس آمده، اطلاعات را میدهد!
این روش نشان میدهد که زنجیره امنیت سایبری همیشه به اندازه ضعیفترین حلقهاش (که معمولاً عامل انسانی است) قوی است. هکرهای چینی همزمان در حال سوءاستفاده از حفرههای Zero-day در روترهای سیسکو هستند.
۶. پایان یک رویا: ورشکستگی iRobot
و در نهایت، خبری غمانگیز برای دوستداران گجتهای خانگی. شرکت iRobot، خالق جاروبرقیهای رباتیک Roomba که زمانی نماد خانههای هوشمند بود، رسماً اعلام ورشکستگی کرد.
چرا پیشگامان میمیرند؟
داستان iRobot درس عبرتی برای تمام بیزینسهاست. آنها اولین بودند، اما بهترین نماندند.
۱. هجوم برندهای چینی: شرکتهایی مثل Roborock و Dreame با قیمت کمتر و تکنولوژی بالاتر (مثل شستشوی خودکار تی و دوربینهای هوشمند) بازار را گرفتند.
۲. شکست معامله آمازون: قرار بود آمازون این شرکت را بخرد، اما رگولاتوریهای اروپا مانع شدند.
حالا iRobot، شرکتی که ۲۰ سال پیش به ما قول داد دیگر جارو نخواهیم زد، خود به تاریخ پیوسته است.
جمعبندی و برنامه امروز تکینگیم
دوشنبه ۲۲ دسامبر با اخبار سنگینی شروع شد. انویدیا مرزهای سختافزار را جابجا کرد، گروک زبان ما را یاد گرفت و iRobot با ما خداحافظی کرد. سرعت تحولات تکنولوژی به حدی رسیده که اخبار صبح، تا شب قدیمی میشوند.
اما ما شما را تنها نمیگذاریم. برنامه ادامه امروز:
🕖 ساعت ۱۱:۰۰: آموزش ویژه «تبدیل دستخط به پادکست» با استفاده از Mistral و گوگل.
🕑 ساعت ۱۴:۰۰: نقد و بررسی اولیه بازی Marvel Cosmic Invasion.
🕘 ساعت ۲۱:۰۰ (نایت تکین): تحلیل اختصاصی و ترسناک از هک شبکه برق توسط AI.
با تکینگیم همراه باشید؛ اینجا آینده زودتر از همهجا میرسد. 🚀