۱. مقدمه: سکوت مایکروسافت و سردرگمی گیمرها
مراسم The Game Awards 2025 تمام شد و برخلاف تمام شایعات داغ توییتر، فیل اسپنسر هیچ سختافزاری از جیب کتش بیرون نیاورد. تایید شد که اکسباکس دستی در حال ساخت است، اما "هنوز آماده نیست".
این خبر برای کسانی که بودجهشان را برای خرید کنسول دستی کنار گذاشته بودند، یک چالش بزرگ ایجاد کرد. تعطیلات سال نو نزدیک است؛ آیا باید به سراغ گزینه مطمئن و امتحانپسداده یعنی Steam Deck OLED بروید، یا دندان روی جگر بگذارید و منتظر غول سبز مایکروسافت در سال ۲۰۲۶ باشید؟ پاسخ به این سوال ساده نیست و به "نوع گیمر بودن" شما بستگی دارد.
۲. چرا Steam Deck هنوز پادشاه است؟
۲.۱. جادوی SteamOS
بزرگترین سلاح استیم دک، سختافزارش نیست؛ نرمافزارش است. سیستم عامل SteamOS (بر پایه لینوکس) چنان بهینه است که شما هرگز حس نمیکنید با یک کامپیوتر طرف هستید. دکمه را میزنید، بازی اجرا میشود و دکمه را میزنید، دستگاه به خواب (Sleep) میرود.
قابلیت "Resume" آنی استیم دک چیزی است که هیچ دستگاه ویندوزی (حتی ROG Ally X) هنوز نتوانسته به آن برسد. برای گیمری که میخواهد ۱۰ دقیقه در مترو بازی کند، این ویژگی حیاتی است.
۲.۲. سلطان بازیهای مستقل و قدیمی
اگر عاشق بازیهایی مثل Hades II، Balatro یا عناوین کلاسیک هستید، استیم دک بیرقیب است. ترکپدها (Touchpads) موس را شبیهسازی میکنند و به شما اجازه میدهند حتی بازیهای استراتژیک قدیمی را که برای دسته ساخته نشدهاند، بازی کنید. اکسباکس دستی به احتمال زیاد فاقد ترکپد خواهد بود (چون کنترلر استاندارد اکسباکس ترکپد ندارد).
۳. اکسباکس دستی: رویایی که ارزش صبر کردن دارد؟
۳.۱. قدرت خام بیشتر
استیم دک از چیپست قدیمیتری استفاده میکند. در مقابل، اکسباکس دستی که احتمالاً در سال ۲۰۲۶ عرضه میشود، از نسل جدید چیپهای AMD (شاید Ryzen Z2 Extreme) بهره خواهد برد.
این یعنی اجرای بازیهای سنگینی مثل GTA VI یا Cyberpunk 2077 با فریمریت بسیار بهتر و رزولوشن 1080p. اگر هدف شما اجرای بازیهای AAA روز است، استیم دک همین الان هم به نفسنفس افتاده است.
۳.۲. برگ آس: Game Pass بومی
اینجا پاشنه آشیل استیم دک است. برای تجربه گیمپس روی استیم دک، باید یا ویندوز نصب کنید (که تجربه کاربری را خراب میکند) یا از طریق فضای ابری (Cloud) بازی کنید که نیاز به اینترنت عالی دارد.
اکسباکس دستی قول داده است که بازیهای گیمپس را به صورت Local (بومی) اجرا کند. یعنی دانلود میکنید و آفلاین بازی میکنید. تصور کنید ۴۰۰ بازی رایگان در جیب شماست؛ این پیشنهادی است که رد کردنش سخت است.
۴. جنگ سیستمعاملها: ویندوز یا لینوکس؟
۴.۱. مشکل آنتیچیت
بسیاری از بازیهای آنلاین محبوب مثل Call of Duty، Fortnite و Destiny 2 روی استیم دک اجرا نمیشوند، چون سیستمهای ضدتقلب آنها با لینوکس سازگار نیست.
اکسباکس دستی چون ویندوز اجرا میکند، این مشکل را نخواهد داشت. اگر گیمر آنلاین و رقابتی هستید، استیم دک گزینه مناسبی برای شما نیست و باید منتظر اکسباکس (یا خرید ROG Ally) باشید.
۴.۲. کابوس ویندوز روی صفحه کوچک
اما ویندوز بینقص نیست. تجربه کار با ویندوز ۱۱ روی صفحه ۷ اینچی لمسی فاجعهبار است. مایکروسافت وعده داده که حالت جدیدی به نام Compact Mode را توسعه میدهد که رابط کاربری را شبیه به داشبورد کنسول میکند. موفقیت اکسباکس دستی، ۱۰۰٪ به این بستگی دارد که مایکروسافت چقدر بتواند ویندوز را "کنسولی" کند.
۵. تحلیل اقتصادی: الان یا بعداً؟
۵.۱. قیمت
- Steam Deck: مدلهای LCD دست دوم با قیمتهای زیر ۳۰۰ دلار پیدا میشوند و مدل OLED حدود ۵۴۹ دلار است. این دستگاه اکنون "مقرونبهصرفه" است.
- Xbox Handheld: با توجه به قدرت سختافزاری، قیمت آن احتمالاً بین ۴۹۹ تا ۵۹۹ دلار خواهد بود. اما فراموش نکنید که با خرید آن، عملاً هزینه خرید بازی را حذف میکنید (به لطف گیمپس).
۵.۲. هزینه فرصت
سوال اصلی این است: آیا حاضرید ۶ تا ۸ ماه دیگر بدون کنسول دستی بمانید؟
در این مدت بازیهای بزرگی میآیند. اگر الان استیم دک بخرید، میتوانید همین فردا بازی کنید. اما اگر صبر کنید و اکسباکس گرانتر یا ضعیفتر از انتظار باشد، هم زمان را از دست دادهاید و هم پول را.
۶. جمعبندی تکین پلاس: حکم نهایی
برای اینکه از سردرگمی خارج شوید، ما گیمرها را به سه دسته تقسیم میکنیم. ببینید شما جزو کدام دسته هستید:
۱. دسته «عاشقان بازیهای ایندی و استیم» -> الان بخرید
اگر کتابخانه استیم شما پر از بازی است و بیشتر وقتتان را با بازیهایی مثل Hades، Dead Cells یا بازیهای داستانی قدیمی میگذرانید، Steam Deck OLED بهترین دستگاه تاریخ برای شماست. منتظر اکسباکس نمانید.
۲. دسته «مشترکین گیمپس و فنهای شوتر» -> صبر کنید
اگر نمیخواهید برای هر بازی ۷۰ دلار پول بدهید و زندگیتان در اکوسیستم Game Pass میگذرد، یا اگر معتاد Call of Duty و FIFA هستید، استیم دک شما را ناامید میکند. تا تابستان ۲۰۲۶ صبر کنید یا فعلاً یک ROG Ally دست دوم بگیرید تا اکسباکس اصلی بیاید.
۳. دسته «کیفیتبازها» -> صبر کنید
اگر میخواهید بازیهای نسل نهمی را با گرافیک بالا در جیبتان داشته باشید، استیم دک کشش ندارد. اکسباکس دستی با چیپست جدیدش، نزدیکترین تجربه به PS5 جیبی خواهد بود.
انتخاب شما چیست؟ آیا راحتیِ امروز را به قدرتِ فردا ترجیح میدهید؟ در بخش نظرات به ما بگویید.