۱. تاریخچه قیمتگذاری: از کارتریجهای ۵۰ دلاری تا دیسکهای ۷۰ دلاری
برای درک آینده، باید به گذشته نگاه کنیم. برای نزدیک به ۱۵ سال (از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۰)، قیمت بازیهای ویدیویی روی عدد مقدس **۶۰ دلار** قفل شده بود. این ثبات قیمت در هیچ صنعت دیگری وجود نداشت. قیمت بلیط سینما، اشتراک نتفلیکس و حتی همبرگر مکدونالد در این ۱۵ سال دو برابر شد، اما بازیها ثابت ماندند.
در سال ۲۰۲۰، با ورود PS5 و Xbox Series X، ناشران با ترس و لرز قیمت را به ۷۰ دلار رساندند. استدلال آنها "هزینههای توسعه پیچیدهتر" بود. گیمرها غر زدند، اما خریدند. حالا در سال ۲۰۲۶، آن ۱۰ دلار افزایش اولیه، دیگر حتی تورم سالانه را هم پوشش نمیدهد.
۲. ریاضیات بیرحم: وقتی بودجه ساخت ۱۰ برابر میشود
بیایید به اعداد نگاه کنیم.
در سال ۲۰۱۰، ساخت یک بازی شاهکار مثل God of War 3 حدود ۴۴ میلیون دلار هزینه داشت.
در سال ۲۰۲۳، سونی فاش کرد که ساخت Spider-Man 2 بیش از ۳۱۵ میلیون دلار هزینه برده است.
در سال ۲۰۲۶، تخمین زده میشود که پروژه عظیم GTA VI با احتساب بازاریابی، بودجهای نزدیک به ۲ میلیارد دلار داشته باشد.
هزینههای ساخت تقریباً ۱۰ برابر شده است، اما قیمت بازی فقط ۱۰ دلار (۱۶ درصد) افزایش یافته است. این معادله ریاضی دیگر جواب نمیدهد. اگر ناشران بخواهند سودآوری خود را حفظ کنند (و سهامداران را راضی نگه دارند)، یا باید بازیها را پر از لوتباکس و پرداخت درونبرنامهای کنند، یا قیمت پایه را افزایش دهند. بسیاری از گیمرها گزینه دوم را به اولی ترجیح میدهند.
۳. فاکتور GTA VI: چرا راکاستار میتواند قوانین را بازنویسی کند؟
اگر یوبیسافت یا EA بخواهند یک بازی معمولی را ۱۰۰ دلار بفروشند، گیمرها آنها را تحریم میکنند. اما Rockstar Games تافته جدابافته است.
GTA VI محصولی است که هر ۱۰ تا ۱۵ سال یک بار عرضه میشود. تقاضا برای این بازی "کششناپذیر" (Inelastic) است؛ یعنی حتی اگر قیمت آن ۱۰۰ یا ۱۲۰ دلار باشد، باز هم میلیونها نفر در روز اول آن را میخرند.
استراوس زلنیک (مدیرعامل تیک-تو) این را میداند. او قبلاً گفته بود: «ما قیمتی بسیار پایینتر از ارزشی که ارائه میدهیم دریافت میکنیم.»
استراتژی احتمالی این است: عرضه یک نسخه پایه ۱۰۰ دلاری که شامل بخش داستانی کامل و دسترسی به GTA Online است. اگر راکاستار این کار را انجام دهد و موفق شود (که میشود)، قبح ماجرا شکسته شده و سایر ناشران بلافاصله پیروی خواهند کرد.
۴. تورم جهانی: ۷۰ دلار امروز، ۴۰ دلار دیروز است
بیایید ارزش پول را بررسی کنیم. بر اساس ماشینحساب تورم دلار آمریکا، ۶۰ دلار در سال ۲۰۰۵ (زمانی که Call of Duty 2 عرضه شد)، قدرتی معادل ۹۸ دلار در سال ۲۰۲۶ دارد.
این یعنی وقتی شما امروز ۷۰ دلار برای یک بازی پرداخت میکنید، در واقع دارید ارزانتر از گیمرهای سال ۲۰۰۵ پول میدهید. ناشران بازی سالهاست که با تکیه بر "فروش دیجیتال" (حذف هزینه دیسک و بستهبندی) و "فروش DLC" جلوی افزایش قیمت را گرفتهاند، اما تورم سالهای اخیر (به خصوص پس از پاندمی) فشار را غیرقابل تحمل کرده است.
۵. مفهوم AAAA: یوبیسافت شوخی کرد، اما دیگران جدی گرفتند
وقتی مدیرعامل یوبیسافت بازی Skull and Bones را یک بازی "AAAA" (چهار A) نامید و قیمت ۷۰ دلاری آن را توجیه کرد، اینترنت به او خندید. اما این اصطلاح در حال تبدیل شدن به یک ردهبندی واقعی است.
ما اکنون دو دسته بازی بزرگ داریم:
۱. بازیهای AAA استاندارد: مثل Assassin's Creed یا Resident Evil (احتمالاً روی ۷۰-۸۰ دلار میمانند).
۲. بازیهای AAAA یا مگا-گیمها: مثل GTA VI، Elder Scrolls VI یا The Witcher 4.
برای دسته دوم که صدها ساعت محتوا، گرافیک فتورئالیستیک و پشتیبانی ۱۰ ساله دارند، برچسب قیمت ۱۰۰ دلاری به عنوان "هزینه ورود به یک پلتفرم" توجیه خواهد شد.
۶. راههای فرار: نسخههای استاندارد، گلد و آلتیمیت
ناشران باهوش هستند. آنها ممکن است مستقیماً قیمت نسخه استاندارد را ۱۰۰ دلار نکنند، بلکه از ترفندهای روانشناسی قیمت استفاده کنند:
- نسخه استاندارد (۸۰ دلار): فقط بازی اصلی (شاید بدون دسترسی زودتر).
- نسخه طلایی (۱۰۰ دلار): دسترسی ۳ روز زودتر + چند اسکین.
- نسخه آلتیمیت (۱۲۰ دلار): سیزن پس + آیتمهای ویژه.
با این روش، آنها عملاً "استاندارد جدید" را روی ۱۰۰ دلار میگذارند، چون اکثر گیمرهای هاردکور برای دسترسی زودتر (Early Access) نسخه گلد را میخرند. در واقع همین الان هم برای بازیهایی مثل Star Wars Outlaws یا کال آو دیوتی، بسیاری از ما ۱۰۰ دلار پرداخت میکنیم.
۷. ارزش در برابر ساعت: آیا ۱۰۰ دلار برای ۵۰۰ ساعت سرگرمی زیاد است؟
بیایید مقایسه کنیم.
- یک شام دو نفره در رستوران معمولی: ۵۰ تا ۸۰ دلار (۲ ساعت).
- بلیط کنسرت: ۱۵۰ دلار (۳ ساعت).
- بازی GTA VI: قیمت ۱۰۰ دلار (حداقل ۱۰۰ ساعت گیمپلی داستانی + هزاران ساعت آنلاین).
اگر هزینه را بر ساعت تقسیم کنیم، گیمینگ هنوز هم ارزانترین سرگرمی جهان است (حدود ۱ دلار در ساعت). استدلال ناشران این است که یک بازی مثل GTA VI شما را برای ماهها یا سالها از خرید بازیهای دیگر بینیاز میکند، پس حق دارد سهم بیشتری از کیف پول شما را طلب کند.
۸. جمعبندی: آمادهباش برای عصر جدید
چه دوست داشته باشیم و چه متنفر باشیم، افزایش قیمت اجتنابناپذیر است. مدل تجاری صنعت بازی با هزینههای میلیاردی فعلی پایدار نیست.
انتظار میرود در اواخر سال ۲۰۲۶، با عرضه GTA VI، سد قیمتی شکسته شود. خبر بد این است که باید بیشتر پول بدهیم. خبر خوب (شاید) این است که اگر قیمت بالاتر باعث شود ناشران کمتر به سراغ روشهای کثیف درآمدزایی (مثل بتلپسهای اجباری در بازی داستانی) بروند، شاید معامله بدی نباشد.
نظر شما چیست فرماندهان ارتش تکین؟ آیا حاضرید برای کیفیت تضمین شدهی راکاستار ۱۰۰ دلار بپردازید، یا منتظر تخفیفهای استیم میمانید؟