۱. مقدمه: خداحافظ نفت، سلام سیلیکون
اگر فکر میکنید هوش مصنوعی مهمترین اختراع بشر است، باید بدانید که هوش مصنوعی بدون «سختافزار» فقط چند خط کد روی کاغذ است. این تراشهها هستند که به روح دیجیتال، جسم میبخشند. و امروز، ۹۰٪ از این جسمها توسط یک شرکت ساخته میشود: NVIDIA.
۲. استراتژی «بیل و کلنگ»؛ چرا انویدیا همیشه برنده است؟
در دوران «تب طلا» در کالیفرنیا (قرن ۱۹)، کسانی که دنبال طلا میگشتند لزوماً ثروتمند نشدند. اما کسانی که به جویندگان طلا «بیل و کلنگ» میفروختند، میلیاردر شدند.
امروز، هوش مصنوعی همان طلاست. شرکتهایی مثل OpenAI، Google و Meta دارند میلیاردها دلار خرج میکنند تا طلای هوش مصنوعی را استخراج کنند. اما انویدیا چه میکند؟ انویدیا بیل و کلنگ (کارتهای گرافیک) را به همه آنها میفروشد.
اسلحههای جنگ مدرن: H100 و B200
تراشه H100 انویدیا که قیمتی حدود ۳۰ تا ۴۰ هزار دلار دارد، الان نایابتر از الماس است. ایلان ماسک و مارک زاکربرگ برای خرید هزاران عدد از این تراشهها عملاً با هم رقابت تسلیحاتی دارند. هر کس چیپ بیشتری داشته باشد، مدل هوش مصنوعی باهوشتری دارد.
۳. سقوط پادشاه قدیمی؛ درس عبرتی به نام اینتل (Intel)
زمانی نه چندان دور، کلمه "چیپ" مترادف با "اینتل" بود. اما امروز اینتل در حال دستوپازدن برای بقاست. چرا؟
- غرور: اینتل سالها فکر میکرد پردازندههای مرکزی (CPU) مهمتر از پردازندههای گرافیکی (GPU) هستند. آنها انقلاب هوش مصنوعی را جدی نگرفتند.
- اشتباه تاریخی: شایعات میگویند OpenAI سالها پیش به اینتل پیشنهاد همکاری داد، اما اینتل رد کرد چون فکر میکرد هوش مصنوعی "بازار کوچکی" دارد.
امروز ارزش انویدیا چندین برابر کل تاریخ اینتل است. این درس بزرگی برای همه است: در تکنولوژی، اگر یک لحظه پلک بزنید، تاریخ شما را جا میگذارد.
۴. خندق امنیتی (The Moat)؛ راز اصلی انویدیا سختافزار نیست!
خیلیها میپرسند: "مگر ساختن یک قطعه سیلیکونی چقدر سخت است؟ چرا AMD یا چین کپیاش نمیکنند؟"
پاسخ در یک کلمه است: CUDA.
کودا (CUDA) پلتفرم نرمافزاری انویدیاست که از سال ۲۰۰۶ در حال توسعه است. تمام برنامهنویسان هوش مصنوعی دنیا با زبان کودا کد مینویسند. حتی اگر شما سختافزاری بسازید که ۱۰ برابر قویتر از انویدیا باشد، تا زمانی که نرمافزارهای دنیا روی آن اجرا نشوند، تکهای فلز بیارزش است. این همان "خندق امنیتی" است که انویدیا دور قلعهاش کنده است.
۵. شورش در کاخ؛ مشتریانی که رقیب شدند
بزرگترین مشتریان انویدیا (مایکروسافت، گوگل، آمازون) همزمان بزرگترین دشمنانش هم هستند. آنها دوست ندارند "مالیات انویدیا" را پرداخت کنند (حاشیه سود انویدیا وحشتناک بالاست).
- گوگل: تراشههای TPU را ساخته که فقط برای خودش است.
- آمازون: روی تراشههای Trainium سرمایهگذاری کرده.
- مایکروسافت: تراشه Maia 100 را معرفی کرده.
همه میخواهند از شر انحصار انویدیا خلاص شوند، اما فعلاً هیچکدام نتوانستهاند جایگزین کاملی پیدا کنند.
۶. فاکتور چین؛ جنگ سرد جدید
دولت آمریکا فروش تراشههای پیشرفته انویدیا به چین را ممنوع کرده است. آنها میدانند که در جنگهای آینده، "موشکهای هوشمند" و "حملات سایبری" توسط همین چیپها هدایت میشوند. انویدیا حالا در مرکز یک جنگ ژئوپلیتیک گیر افتاده است: از یک طرف بازار عظیم چین را میخواهد، از طرف دیگر باید مطیع کاخ سفید باشد.
۷. نتیجهگیری: دنیای تکقطبی
ما فعلاً در دنیایی زندگی میکنیم که جنسن هوانگ پادشاه آن است. تا زمانی که معماری هوش مصنوعی تغییر اساسی نکند (مثلاً رایانش کوانتومی نیاید)، انویدیا امپراتور بیرقیب سیلیکون باقی میماند.
اما تاریخ تکنولوژی بیرحم است. همانطور که اینتل سقوط کرد، هیچ تضمینی برای انویدیا نیست. ولی فعلاً؟ فعلاً همه در حال رقصیدن به ساز انویدیا هستند.
آیا انحصار انویدیا برای پیشرفت هوش مصنوعی خطرناک است؟
یا این شرکت تنها موتوری است که ما را به سمت آینده هل میدهد؟
نظرات خود را بنویسید...