مقدمه: انویدیا و تعریف مجدد قدرت گرافیکی
NVIDIA با معرفی GeForce RTX 5090، بار دیگر مرزهای گیمینگ را جابجا کرده است. این کارت گرافیک که با قیمت ۱۹۹۹ دلار عرضه شده، ادعا می‌کند اولین GPU واقعاً قادر به گیمینگ ۴K با تمام جزئیات در ۶۰+ FPS است. پس از هفته‌ها تست مکثف با محبوب‌ترین بازی‌های روز، در این بررسی جامع تمام جنبه‌های عملکردی، فنی و اقتصادی این هیولای گرافیکی را بررسی می‌کنیم.
مشخصات فنی: قلب تپنده Ada Lovelace
RTX 5090 مبتنی بر معماری Ada Lovelace نسل دوم با پردازه ۴ نانومتری TSMC ساخته شده است. این کارت مجهز به ۱۶۳۸۴ هسته CUDA، ۵۱۲ هسته Tensor نسل چهارم و ۱۲۸ هسته RT نسل سوم است. ۲۴ گیگابایت حافظه GDDR6X با پهنای باند ۱۰۰۸ گیگابایت بر ثانیه، حتی سنگین‌ترین بازی‌ها را بدون محدودیت حافظه اجرا می‌کند. TGP کارت ۴۵۰ وات است که نیاز به منبع تغذیه ۸۵۰ واتی دارد.
عملکرد در گیمینگ ۴K: تست‌های عملی
RTX 5090 در تست‌های ۴K عملکرد فوق‌العاده‌ای نشان داده است. Cyberpunk 2077 با تمام تنظیمات Ultra و Ray Tracing کامل، میانگین ۷۸ FPS داشته است. Alan Wake 2 که یکی از سنگین‌ترین بازی‌های فعلی است، با تنظیمات Maximum در ۶۵ FPS اجرا شده است. بازی‌هایی مانند Hogwarts Legacy، Starfield و The Witcher 3 Next-Gen بدون هیچ مشکلی در ۱۰۰+ FPS قابل اجرا هستند. مهم‌تر از همه، تمام این عملکردها بدون نیاز به DLSS حاصل شده‌اند.
فناوری DLSS 4.0: انقلاب در کیفیت تصویر
RTX 5090 اولین کارت گرافیک مجهز به DLSS 4.0 است که تغییرات انقلابی ایجاد کرده است. این فناوری با استفاده از هوش مصنوعی پیشرفته‌تر، کیفیت تصویر را حفظ کرده و عملکرد را تا ۳ برابر افزایش می‌دهد. ویژگی جدید "Ray Reconstruction" کیفیت Ray Tracing را بدون کاهش عملکرد بهبود می‌بخشد. Frame Generation نسل جدید نیز فریم‌های میانی را با کیفیت بالاتری تولید می‌کند.
Ray Tracing: واقع‌گرایی بی‌نظیر
RTX 5090 در زمینه Ray Tracing عملکرد بی‌نظیری دارد. بازی‌هایی مانند Metro Exodus Enhanced Edition، Control Ultimate Edition و Minecraft RTX با تمام جلوه‌های نوری فعال، در ۴K و ۶۰+ FPS قابل اجرا هستند. کیفیت بازتاب‌ها، سایه‌ها و نورپردازی به حدی واقع‌گرایانه است که مرز بین بازی و واقعیت محو می‌شود. حتی در بازی‌های جدیدی که از Path Tracing کامل استفاده می‌کنند، عملکرد قابل قبولی ارائه می‌دهد.
مقایسه با نسل قبل و رقبا
در مقایسه با RTX 4090، RTX 5090 میانگین ۴۵٪ عملکرد بهتری دارد. در مقایسه با AMD RX 7900 XTX، برتری ۸۵٪ در رزولوشن ۴K و ۱۲۰٪ در Ray Tracing دارد. Intel Arc A770 نیز در هیچ زمینه‌ای قابل مقایسه نیست. البته باید توجه داشت که قیمت RTX 5090 نیز ۲-۳ برابر رقبا است. برای کسانی که بودجه محدود دارند، RTX 4070 Super همچنان گزینه منطقی‌تری محسوب می‌شود.
مصرف برق و حرارت
RTX 5090 با TGP ۴۵۰ وات، کارت گرافیک پرمصرفی است. در تست‌های ما، مصرف برق کل سیستم به ۶۵۰ وات رسید. دمای کارکرد با کولر استاک حدود ۸۳ درجه سانتی‌گراد بود که در حد قابل قبول است. توصیه می‌شود از منبع تغذیه ۸۵۰ واتی با کیفیت و کیس با تهویه مناسب استفاده کنید. کولرهای aftermarket می‌توانند دما را تا ۱۰ درجه کاهش دهند.
ارزش خرید: برای چه کسانی مناسب است؟
RTX 5090 برای enthusiastهایی که بهترین تجربه گیمینگ ۴K را می‌خواهند و بودجه کافی دارند، گزینه عالی است. برای content creatorها، رندرینگ ویدیو و کار با نرم‌افزارهای ۳D نیز بسیار مفید است. اما برای گیمرهای معمولی که روی مانیتور ۱۰۸۰p یا ۱۴۴۰p بازی می‌کنند، سرمایه‌گذاری منطقی نیست. RTX 4070 Super یا 4080 Super گزینه‌های بهتری خواهند بود.
نتیجه‌گیری: پادشاه جدید گیمینگ ۴K
NVIDIA RTX 5090 بدون شک قدرتمندترین کارت گرافیک گیمینگ بازار است. عملکرد فوق‌العاده در ۴K، فناوری‌های پیشرفته و کیفیت ساخت بالا، آن را به انتخاب اول enthusiastها تبدیل می‌کند. اما قیمت بالا و مصرف برق زیاد، محدودیت‌هایی هستند که باید در نظر گرفت. اگر بودجه دارید و به دنبال بهترین تجربه گیمینگ هستید، RTX 5090 بی‌رقیب است.